Ο μεταφραστής ἀκολουθεί παθητικώς τήν εξέλιξη μίας γλώσσας ή δικαιούται να παρέμβει;
Thread poster: Savvas SEIMANIDIS
Savvas SEIMANIDIS
Savvas SEIMANIDIS
France
Local time: 13:12
English to French
+ ...
Jan 18, 2015

'Αγαπητοί συνάδελφοι,
Ὁ σκοπός τῆς συζητήσεως τήν ὁποία θέλησα νά προτείνω δέν εἶναι νά αναβιώσω μία πολεμική διαξιφισμών και αντεγκλήσεων, ἀλλά ἕνα ἐποικοδομητικό καί ἡπίου κλίματος διάλογο ἐπί τῆς θέσεως τῶν ἑλλήνων μεταφραστών ἔναντι τῆς εξελίξεως τῆς ἐπι�
... See more
'Αγαπητοί συνάδελφοι,
Ὁ σκοπός τῆς συζητήσεως τήν ὁποία θέλησα νά προτείνω δέν εἶναι νά αναβιώσω μία πολεμική διαξιφισμών και αντεγκλήσεων, ἀλλά ἕνα ἐποικοδομητικό καί ἡπίου κλίματος διάλογο ἐπί τῆς θέσεως τῶν ἑλλήνων μεταφραστών ἔναντι τῆς εξελίξεως τῆς ἐπικρατούσης γλωσσικῆς μορφῆς, ἐπισήμου καί μή.
Τό έναυσμα αὐτῆς τῆς πρωτοβουλίας ὑπῆρξε πολλαπλό. Ἰδοῦ μερικές πτυχές του:
Τό 2012, μετέφρασα ἕνα λογισμικό ἀξιολογήσεως ὑποψηφίων πρός προσλήψεως συμβούλων πωλήσεων. Ἐξεπλάγην ὅταν ἔλαβα τήν ἀναφοράν τοῦ διορθωτοῦ ἡ ὁποία μοῦ προσῆπτε τήν χρῆσιν ''παρωχημένων ὅρων ἀπό τήν καθαρεύουσα'' ! Παραδείγματος χάριν, ''οὕτως ὥστε'' - ἀντί ''ἔτσι ὥστε'' - '' ἐγγεγραμμένος '' - ἀντί ''γραμμένος'' - ''εὐφράδεια λόγου'' - ἀντί ''καλή προφορική ἔκφραση'' - ''λαμβάνει ὑπ' ὄψιν του'' - ἀντί ''παίρνει ὑπ'ὄψη του'' ...
Τό 2013, κατόπιν μεταφράσεως τεχνικοῦ ἐγχειριδίου ὁδηγιῶν ἐγκαταστάσεως συστήματος φωτισμοῦ, ἔλαβα τίς ἑξεῖς ''διορθώσεις'': ''ρελέ'' - ἀντί τοῦ δικοῦ μου ὅρου ''ἠλεκτρονόμος'' - ''πρίζα'' - ἀντί ''ρευματοδότης'' - ''ντουί'' - ἀντί ''ὐποδοχή λαμπτῆρος'' ... Δηλαδή, ὁ επιμελητής ἀντικατέστησε πλῆθος ἑλληνικῶν ὅρων μέ ἄλλους, γαλλικῆς προελεύσεως ! Καί, ὅταν τοῦ ζήτησα νά αἰτιολογήσει τίς ''διορθώσεις '''του, μοῦ ἀντέταξε ὄτι αὐτούς τούς ξένης προελεύσεως ὅρους χρησιμοποιοῦσαν οἱ τεχνικοί οἱ ὁποῖοι θά ἔκαναν τήν ἐγκατάσταση, συνεπῶς, αὐτοί ἔπρεπε νά ἐπιλεγοῦν για τήν μετάφραση.
Τίθεται λοιπόν τό ἐρώτημα : ὁ μεταφραστής ἤ ἡ μεταφράστρια ποία στάση ὀφείλει νά υἱοθετήσει ἔναντι τῶν διαφόρων πρακτικών γλωσσικῆς ἐκφράσεως ; Νά τίς ἀκολουθεῖ παθητικῶς ἤ νά ἐπιλέγει τούς ὅρους τούς ὁποίους θεωρεῖ ὅτι ἁρμόζουν στήν λογική καί ἱστορική συνοχή τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας ;
Ἀσφαλῶς θά παρατηρήσατε ὅτι γράφω μέ τό πολυτονικό σύστημα. Ὑπῆρξα ἔνθερμος δημοτικιστής ἐπί δύο δεκαετίες καί κατά τήν πρώτη δεκαετία ὕστερα ἀπό τήν ἐπίσημη ἐπιβολή τοῦ μονοτονικοῦ, τό ὑπεστήριζα ἐπίσης καί, ἀναγκαστικῶς, τό ἐφαρμόζω ἀκόμη στις μεταφράσεις τίς ὁποῖες ἀναλαμβάνω. Ὅμως, ἡ διδασκαλία καί ἡ μελέτη τῆς ιστορίας τοῦ ἑλληνισμοῦ μέ ὁδήγησαν σέ ἀναθεώρηση τῶν ἀπόψεών μου. Διότι συνειδητοποίησα ὅτι ἡ διαδοχική '' ἁπλούστευση '' τῆς γλώσσας μας καί ἡ ἀφαίρεση ὅλων τῶν λέξεων οἱ ὁποῖες προέρχονται ἀπό τήν λόγια γλῶσσα (ἤ καθαρεύουσα ἄν προτιμάτε), ἐν συνδυασμῶ μέ τήν καλπάζουσα εἰσαγωγή ἀγγλικῶν ὅρων, ὁδηγοῦν, μακροπροθέσμως, σέ μία ''νόβλανγκ'' (ὅπως θά ἔλεγε καί ὁ Τζώρτζ Ὄργουελ), ἕνα ἀγγλοελληνικό συνονθύλευμα ἄνευ λογικῆς, ἐτυμολογικῆς ἤ ἱστορικῆς συνοχῆς καί ὀντότητος. Αὐτό ἰσοδυναμεῖ μέ ἀφελληνισμό τόσον τῆς γλώσσας ὅσον καί τῶν μελλοντικών κατοίκων τῆς χώρας μας. Ἡ ἱστορία αὐτό μᾶς διδάσκει. Κατά τήν ἀρχαιότητα, ἡ Κάτω Ἰταλία καί ἡ Σικελία εἶχαν ἐξελιχθεῖ εἰς τήν ζωτικότερη ἑστία τοῦ Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ. Magna Graecia ὠνόμαζαν οἱ Ρωμαῖοι αυτήν τήν γεωγραφική ζώνη, υποδηλώνοντες τήν πολιτιστικήν της ἀκμή. Ἀπό τήν βαθμιαία ὑποταγήν της εἰς τούς Ρωμαίους, τόν Β'αἰῶνα π.Χ. ἕως τόν Γ' αἰῶνα μετά Χ., ολόκληρος σχεδόν ὁ πληθυσμός εἶχεν ἀφελληνισθεῖ ! Καί δή εἰς ἐποχήν κατά τήν ὁποίαν δεν ὑπῆρχαν τά σύγχρονα μέσα ἐπικοινωνίας. Παρόμοιο κίνδυνο διατρέχει, κατά τήν γνώμη μου, καί ὁ σημερινός ελληνισμός, εἰς μακροπρόθεσμη βάσιν.
Ευχαριστώ, ἐκ τῶν προτέρων τούς συναδέλφους οἱ ὁποῖοι θά θελήσουν νά ἐκφράσουν τήν ἄποψίν των.
Collapse


 
Siontrans
Siontrans
Member (2014)
English to Greek
Ας μιλήσουν οι ειδικοί Jan 19, 2015

Αγαπητέ Savelhar34
Λίγοι θα διαφωνήσουν μαζί σου. Υπάρχει πλήθως δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο.
See more
Αγαπητέ Savelhar34
Λίγοι θα διαφωνήσουν μαζί σου. Υπάρχει πλήθως δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο.
http://users.uoa.gr/~nektar/history/tributes/xrhstos_giannaras/kathimerini_monotoniko_abuse.htm
http://www.polytoniko.org/giannaras.php?newlang=el
Collapse


 
D. Harvatis
D. Harvatis
Local time: 14:12
English to Greek
+ ...
ΞΒ¤ΞΒ± Ξ€ΞΒµΞΞΞ‰ΞΞΞΞΞΞ‰ΞΒ± ΞΒµΞ€ΞΒ­ΞΞΞΒ²ΞΒ±ΞΖ’ΞΒ·Ξβ€ Ξβ€ΞΞΞ… ΞΞΞ Apr 1, 2015

[Ο τίτλος έπρεπε να είναι: Τα περιθώρια επέμβασης του μεταφραστή είναι πολύ περιορισμένα.]

Εξ ορισμού, ο μεταφραστής είναι αναγκασμένος να χρησιμοποιεί γλώσσα κατανοητή από το κοινό στο οποίο απευθύνεται: άλλο επίπεδο γλώσσας θα χρησιμοποιήσει ο μεταφραστής ενός εγ
... See more
[Ο τίτλος έπρεπε να είναι: Τα περιθώρια επέμβασης του μεταφραστή είναι πολύ περιορισμένα.]

Εξ ορισμού, ο μεταφραστής είναι αναγκασμένος να χρησιμοποιεί γλώσσα κατανοητή από το κοινό στο οποίο απευθύνεται: άλλο επίπεδο γλώσσας θα χρησιμοποιήσει ο μεταφραστής ενός εγχειριδίου χρήσης που προορίζεται για το ευρύ κοινό και άλλο επίπεδο ο μεταφραστής μιας επιστημονικής εργασίας. Έτσι, ένας διορθωτής μπορεί να κρίνει ότι το ύφος που επέλεξε ο μεταφραστής (συμπεριλαμβανομένων και των «λόγιων εκφράσεων» που παραθέτεις, Σάββα) δεν συμβαδίζει με το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Προσωπικά δεν θεωρώ λόγια καμία από τις εκφράσεις που ανέφερες και θα τις χρησιμοποιούσα άνετα σε μια μετάφραση, αλλά μπορώ να καταλάβω την άποψη του διορθωτή σου.

Στο ζήτημα της ορολογίας τώρα, η ιστορική συνέχεια της ελληνικής γλώσσας δεν έχει απολύτως καμία αξία δεδομένου ότι η συντριπτική πλειονότητα των όρων που χρησιμοποιούμε σήμερα δημιουργήθηκαν εκ του μηδενός ή εισήχθησαν από άλλες γλώσσες σχετικά πρόσφατα. Και οι δύο αυτοί τρόποι παραγωγής όρων είναι μηχανισμοί εμπλουτισμού της γλώσσας, απολύτως φυσικοί και χρήσιμοι, συνεπώς δεν έχει νόημα να προσπαθούμε να τους παρακάμψουμε. Τελικά, οι χρήστες είναι αυτοί που καθορίζουν ποιος όρος θα επικρατήσει: έτσι σήμερα λέμε «συμπλέκτης» και όχι «αμπραγιάζ» ή «ντεμπραγιάζ», αλλά λέμε «ντίζα» και όχι κάτι πιο ελληνοπρεπές. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε βέβαια την τεράστια επανάσταση που έφερε το Διαδίκτυο, καθώς κάθε νέος όρος διαδίδεται, κρίνεται και καθιερώνεται σχεδόν αστραπιαία (σε αντίθεση με αυτό που συνέβαινε παλαιότερα).

Και μια που αναφέρθηκε το πολυτονικό, θέλω απλά να παρατηρήσω ότι η κατάργησή του ήταν φυσιολογικό αποτέλεσμα της εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας: όπως ακριβώς ο άνθρωπος έχασε το περιττό τρίχωμα και την περιττή μυϊκή μάζα κατά την πορεία της εξέλιξής του, έτσι και η γλώσσα απέρριψε τα περιττά σημαδάκια που την επιβάρυναν χωρίς να έχουν καμία χρησιμότητα. Και γραφικοί τύποι όπως ο Γιανναράς, που παρομοιάζουν την καθιέρωση του μονοτονικού με τη μικρασιατική καταστροφή, δεν πρέπει φυσικά να παίρνονται στα σοβαρά.

[Edited at 2015-04-01 14:48 GMT]

[Edited at 2015-04-01 14:49 GMT]
Collapse


 


There is no moderator assigned specifically to this forum.
To report site rules violations or get help, please contact site staff »


Ο μεταφραστής ἀκολουθεί παθητικώς τήν εξέλιξη μίας γλώσσας ή δικαιούται να παρέμβει;






Anycount & Translation Office 3000
Translation Office 3000

Translation Office 3000 is an advanced accounting tool for freelance translators and small agencies. TO3000 easily and seamlessly integrates with the business life of professional freelance translators.

More info »
Wordfast Pro
Translation Memory Software for Any Platform

Exclusive discount for ProZ.com users! Save over 13% when purchasing Wordfast Pro through ProZ.com. Wordfast is the world's #1 provider of platform-independent Translation Memory software. Consistently ranked the most user-friendly and highest value

Buy now! »